Melanize Mantar Enfeksiyonu (Fayohipomikoz) ve Tinea Nigra: Bazı İnsanların Elindeki Kahverengi Lekeler, "Cinlerin Kına Yakması" Nedeniyle mi Oluşuyor? – Evrim Ağacı
Bu içerik, Evrim Ağacı’nın Gerçeklik Analizi Araştırmaları’nın bir parçasıdır. Bu sistem çerçevesinde analiz edilen iddialar, “Gerçek”, “Karışık”, “Sahte” şeklinde üç sınıfa ayrılmaktadır. Aynı analiz sistemi çerçevesinde, ünlü insanlara atfedilen sözler de incelenmektedir. Bu sözler, “Gerçek”, “Hatalı Atıf”, “İspatsız” ve “Sahte” şeklinde dört sınıfa ayrılmaktadır. Bu içerik, diğer tüm içeriklerimiz gibi, İçerik Kullanım İzinleri‘ne tabidir.
Bu içerik tıp ve sağlık ile ilişkilidir. Sadece bilgi amaçlı olarak hazırlanmıştır. Bireysel bir tıbbi tavsiye olarak görülmemelidir. Evrim Ağacı‘ndaki hiçbir içerik; profesyonel bir hekim tarafından verilen tıbbi tavsiyelerin, konulan bir teşhisin veya önerilen bir tedavinin yerini alacak biçimde kullanılmamalıdır.
“Cin” adı verilen mitolojik varlıkların gerçek olduğunu gösteren herhangi bir bilimsel bulgu bulunmamaktadır ve “cinler” veya “cin davranışları”, insan hastalıklarında kullanılabilecek geçerli bir tıbbi tanı değildir. İnsanların vücudunda, özellikle de ellerinde, ayaklarında, parmak aralarında oluşabilen ve çok kısa bir sürede (kimi zaman 1 gecede) beliriveren kararmaların sebebi, çeşitli mantarlar tarafından enfekte olmalarıdır. Tıpta bu koyu renkli izlere tinea nigra, bu hastalığaysa fayohipomikoz (İng: “Phaeohyphomycosis”) adı verilir.
Bu olayı yaşayan kişiler, uyudukları gece hiçbir sıkıntı görünmeyen uzuvlarında özellikle de ellerinde (avuç içi, parmak araları, vb.) sabah kalktıklarında kahverengi bir leke görmüşlerdir. Bazı insanlar bu lekeleri hekimlere göstermek yerine, dini sebeplere bağlayarak bu lekeyi “cinlerin alem değiştirirken vücudumuzda bıraktığı iz” veya “cinlerin kına yakması” olarak yorumlamıştır. Zamanla bu hurafe, insanlar arasında iyice yayılmıştır.
Fayohipomikoz (İng: “Phaeohyphomycosis”), koyu renkli mantarların sebep olduğu fırsatçı enfeksiyonların geneline verilen bir isimdir. Bu mantarlar aslında sadece deri enfeksiyonuna neden olmazlar; herhangi bir iç organı da enfekte edebilirler. Fakat deri enfeksiyonunda siyah karaltılara ve lekelere neden oldukları için halk arasında daha yaygın bilinirler.
Benzer semptomlara sahip enfeksiyon tipleri şunlardır (bu terimlerin bazıları, diğerlerinin eş anlamlısı olarak da kullanılabilmektedir):
Bu yazıda, söz konusu enfeksiyonlardan genel olarak bahsedeceğiz.
Tinea nigra, Hortaea werneckii adlı bir mantardan kaynaklanır. “Tinea” kelimesi normalde dermatofitler tarafından oluşturulan deri enfeksiyonlarına verilen bir isimdir; ancak çok yaygın bir şekilde kullanılmasından ötürü mantar enfeksiyonlarında da kullanılmaya devam etmiştir. “Nigra” ise “siyah” anlamına gelir. Yani “tinea nigra”, “siyah mantar enfeksiyonu” olarak Türkçeleştirilebilir.
Tinea nigra; genellikle Güney Amerika, Pasifik Adaları, Uzak Doğu gibi genellikle sıcak ve nemli iklimlerde görülür; ancak Avrupa’da ve Akdeniz iklimine tabi bölgelerde de raporlanmıştır.
Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.
Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı’na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı’nı seçtik.
Eğer hem Evrim Ağacı’ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı’nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.
Tipik olarak enfeksiyon, travma bölgesine mantarın bulaşmasıyla edinilir. Sistemik formlar ayrıca sporların solunması, kontamine yiyecek veya suyun yutulması veya kontamine vasküler kateterlerden sonra da ortaya çıkabilir. Deri formları, yirmili yaşlarda daha yaygın olmakla birlikte, her iki cinsiyeti her yaşta etkileyebilir. Kadınlar, erkeklerden 3-5 kat daha fazla etkilenir. Birçok hastada aynı zamanda hiperhidroz da görülür.
Bu rahatsızlık, avucun içerisinde ve genellikle ayak altında ciddi bir rahatsızlığa neden olmayan koyu renkli lekelere neden olur. Enfeksiyon, genelde kahverengi veya siyah lekelerle kendini gösterir. Bazen boyun ve gövde gibi vücudun diğer bölgeleri de etkilenebilir.
Ciltte kozmetik olarak kötü bir görüntü dışında tinea nigra genellikle zararsız bir durumdur. Tinea nigra, cildin en dıştaki katmanlarla sınırlıdır. Kaşıntı veya deri iltihabı gibi sıkıntılar yaşatmadığı için çoğu durumda zararsızdır.
Tinea nigra, diğer hiperpigmente lezyon nedenlerinden ayırt edilmelidir. Bunlardan en önemlisi, kötü huylu melanomun akral lentiginöz formudur. Bu tespit, en hızlı şekilde, lezyondan yapılacak kazımaların doğrudan mikroskop altında potasyum hidroksit ile incelemesi yoluyla elde edilir. Tinea nigra durumunda kahverengi veya zeytin yeşili renkte septat dallanma hifleri ve biraz klamidokonidyum içeren uzun tomurcuklanan hücreler görülür. Teşhisi onaylamak için kültür de yapılmalıdır. Sklerotik korpüsküller veya granüller gibi diğer yapıların varlığında, diğer mantar enfeksiyonları üzerinde durulmalıdır.
Tinea nigra, cildin en üst katmanlarını etkiler. Bu sebeple cilde direkt sürülen kremler ve ilaçlar ağızdan alınan ilaçlara göre daha iyi etki gösterir. Deri lezyonunun bulunduğu yere Whitfield merhemi gibi salisilik asit preparatları ve iyot tentürü gibi keratolitik ajanlar sürülerek etkin bir tedavi yapılabilir. Başarıyla kullanılan diğer topikal ajanlar arasında terbinafin, %10 tiyabendazol ve imidazol ajanları mikonazol, ekonazol, klotrimazol ve oksikonazol yer alır. Kullanılan kremlerden bazıları hücre yenilenmesini hızlandırır ve cildin dökülmesine neden olur. Bunlar, genellikle 14 gün kullanılır.
Ağız yoluyla alınan griseofulvin’in etkisiz olduğu gösterilmiştir; ancak ketokonazol ve itrakonazol ile başarılı oral tedavi bildirilmiştir. Tekrar maruz kalmanın bir sonucu olarak nüksler meydana gelebilse de, etkili tedaviden sonrasında durumun nüksetmesi normalde beklenmez.
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Evrim Ağacı’na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 18/09/2022 21:54:56 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı’ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/12145
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı’ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı’na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı’ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
Yükleniyor…
Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git…]
© Evrim Ağacı, Tree of Evolution LLC’nin tescilli markasıdır. 2010-2022. Gizlilik Politikası.
Tüm içeriklerimiz, İçerik Kullanım İzinleri‘ne uyulduğu müddetçe kullanıma, dağıtıma ve paylaşıma açıktır.
Bu siteyi kullanan kişilerin sitedeki bütün işlemleri Kullanıcı Sözleşmesi‘nin şartlarına tabidir.
Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu
Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.
Geri dön
Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.
Geri dön
Evrim Ağacı’nda reklamları 2 şekilde kapatabilirsiniz:
Ücretsiz üye girişi yapmak: Sitedeki reklamların %50 kadarını kapatmak için ücretsiz bir Evrim Ağacı üyeliği açmanız ve sitemizi/uygulamamızı giriş yaparak kullanmanız yeterli!
Maddi destekçilerimiz arasına katılmak: Evrim Ağacı’nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye’de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.
Kreosus’ta her 10₺’lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.
Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.
Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı’na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.
Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı’ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.
YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.
Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.
Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.
Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza üye girişi yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.
Daha fazla bilgi almak için tıklayın
Evrim Ağacı, tamamen okur ve izleyen desteğiyle sürdürülen, bağımsız bir bilim oluşumu. Ücretsiz bir Evrim Ağacı üyeliği oluşturmanın çok sayıda avantajından biri, sitedeki reklamları %50 oranında azaltmak (destekçilerimiz arasına katılarak reklamların %100’ünü kapatabilirsiniz). Evrim Ağacı’nda geçirdiğiniz zamanı zenginleştirmek için, sadece 30 saniyenizi ayırarak üye olun (üyeyseniz, giriş yapmanızı tavsiye ederiz).
Raporlama sisteminin amacı, platformu uygunsuz biçimde kullananların önüne geçmektir. Lütfen bir içeriği, sadece düşük kaliteli olduğunu veya soruya cevap olmadığını düşündüğünüz raporlamayınız; bu raporlar kabul edilmeyecektir. Bunun yerine daha kaliteli cevapları kendiniz girmeye çalışın veya diğer kullanıcıları oylama, teşekkür ve en iyi cevap araçları ile daha kaliteli cevaplara teşvik edin. Kalitesiz bulduğunuz içerikleri eleyebileceğiniz, kalitelileri daha ön plana çıkarabileceğiniz yeni araçlar geliştirmekteyiz.
Linkler |